Największym i najważniejszym symbolem płodności, nie mającym sobie równych, jest jednak jajko. Reprezentuje ono lunarne oblicze bogini płodności. W sposób wyjątkowy reprezentuje również rezurekcyjność. Żaden inny symbol nie miał i nie ma tak wielkiego znaczenia w magii płodności i magii życia jak ono. Właściwie nie jest tylko symbolem – jest życiem i jego potencją. Malowanie i zdobienie jaj Słowianie pojmowali jako warunek istnienia i trwania świata. Wierzyli, że odstąpienie od tego grozi katastrofą. Ze względu na jego znaczenie zdobiło się je w sposób wyjątkowy: „W Egipcie malowano na nim skarabeusza (…), W Kairze umieszczano portrety sławnych mężów. W Sudanie wypisuje się cytaty z Koranu, zaś w Chinach maluje miniatury kwiatów wiśni, chryzantem i ptaków. W Australii uważano za świętość misternie rzeźbione jaja strusie”.
Zdobienia słowiańskie (ornamenty geometryczne i roślinne) były magicznym kodem zawierającym prośbę o życie. W Polsce zdobienie ich było szczególnym rytuałem zarezerwowanym dla kobiet, od których wymagano w tym czasie „czystości” i wystrzegania się kobiet „nieczystych”. Jeśli taki kontakt miał miejsce to udekorowane jajka i przybory do ich zdobienia posypywano solą szepcząc: „Sól tobie w oczach, kamień w zębach! Jak ziemia woskowi nie szkodzi, tak twoje oczy niech nie szkodzą pisankom (Huculszczyzna).”
Na całej kuli ziemskiej jajko jest do dzisiaj szczególnym obiektem kultu. W Egipcie powiązano je z bogiem słońca Pta, w Grecji z boginią Afrodytą (początkowo bogini płodności). Jako brahman było początkiem wszelkiego życia w filozofii indyjskiej. Fiński epos narodowy – Kalewala mówiła o sześciu złotych jajach, z których powstał wszechświat. W kulturach Azji, Afryki i Europy (również u Słowian) jajko było i jest ważnym przedmiotem i podstawą magii leczniczej, zapobiegawczej i obronnej. Wynika to z przypisywanej mu mocy oczyszczającej i apotropeicznej (obronnej, odstraszającej demony, odpędzającej choroby, zapobiegającej nieszczęściom) Jest również drugim obok ziarna tak ważnym środkiem stosowanym w magii życia i płodności. Zakopywane jest więc w ziemi uprawnej, w ogrodach i sadach, rzucane na dachy budynków, wkładane w ściany i fundamenty domów, używane w obrzędach weselnych, taczane po ziemi by udzielić jej płodności.
Wśród Słowian jajo odgrywało ogromną rolę w wiosennej magii życia i płodności. „Na wiosnę więc toczono jajo po zaoranej ziemi, obdarowywano się jajami, tłuczono jaja, zakopywano jaja, jedzono jaja. Wchłaniano życie, obdarowywano życiem, zaklinano życiem, uświęcano życie i świętowano życie”. Podczas toczenia jaj po ziemi powtarzano formułę: „…żeby była pełna”. Był to symboliczny akt jej zapłodnienia.
fragment opracowania Julia Swobodzińskiej „Kulty i wierzenia słowiańskie”
You may also like
