Cytaty

1. Będę poddany autorytetowi moich przywódców.
2. Będę okazywać pomoc innym członkom grupy, gdy tylko zajdzie taka potrzeba.
3. Będę odkrywać i rozwijać moje dary, aby nimi służyć.
4. Będę regularnie modlić się o każdego z członków mojej grupy.
5. Zachowam w tajemnicy wszystkie osobiste informacje dotyczące członków mojej grupy.
6. Wiedząc, że prawda przynosi wolność, a plotka i krytyka zniszczenie, gdy będę miał coś przeciwko komuś, przekażę to bezpośrednio tej osobie.
7. Pozostanę zaangażowany w życie grupy i zboru nawet wówczas, gdyby utrzymanie właściwych relacji z innymi jej członkami stało się bardzo trudne.

Talent to grecka jednostka wagi. Należy więc tymczasem odsunąć obecne w języku polskim skojarzenie z uzdolnieniami. Starożytny talent służył przede wszystkim jako miara ilości pieniądza w postaci szlachetnego kruszcu, srebra i złota. Przypowieść mówi wyraźnie o srebrze, było ono zresztą w obiegu częstsze od złota. Talent dzielił się dalej na 60 min. Srebrna mina z kolei odpowiadała 100 drachmom. W czasach Jezusa wielkość talentu wynosiła około 34 kg — wynika to z wagi monet z tej epoki.

Jakiej sumie mógł odpowiadać talent dzisiaj? Wielkość sum pieniędzy w przypowieści ma pewne znaczenie dla jej przekładu i interpretacji. Wartość tę trudno jednak określić dokładnie z powodu odmienności systemów ekonomicznych.

Srebro było wtedy dużo więcej warte niż obecnie, gdyż było dwukrotnie tylko tańsze od złota, podczas gdy dziś relacja między nimi kształtuje się jak czterdzieści do jednego. Złoto dobrej próby ma dziś cenę rzędu 40 tys. zł za 1 kg. Przeliczając na 17 kg złota, można wstępnie uznać talent z przypowieści za równowartość ponad 700 tys. zł.

Według Mt 20, 2 stawka za dniówkę robotnika przy pilnych pracach wynosiła denara, co odpowiada greckiej drachmie. Podobne dane pochodzą z Egiptu. Rocznie dawałoby to najwyżej 300 drachm. Talent odpowiada więc zarobkom z co najmniej 20 lat. Zestawiając to z przeciętnymi zarobkami w Polsce, a tym bardziej na Zachodzie, otrzymujemy jako wartość talentu sumę większą, rzędu miliona złotych albo nawet dolarów lub euro. Gdyby tłumaczyć przypowieść na język potoczny, powiedzielibyśmy „temu dał pięć milionów, temu dwa”. Całość można by więc nazwać przypowieścią o milionowych inwestycjach.

Mat 25:14 Będzie bowiem tak jak z człowiekiem, który odjeżdżając, przywołał swoje sługi i przekazał im swój majątek,
Mat 25:15 I dał jednemu pięć talentów, a drugiemu dwa, a trzeciemu jeden, każdemu według zdolności i odjechał.
Mat 25:16 A ten, który wziął pięć talentów, zaraz poszedł, obracał nimi i zyskał dalsze pięć.
Mat 25:17 Podobnie i ten, który wziął dwa, zyskał dalsze dwa.
Mat 25:18 A ten, który wziął jeden, odszedł, wykopał dół w ziemi i ukrył pieniądze pana swego.
Mat 25:19 A po długim czasie powraca pan owych sług i rozlicza się z nimi.
Mat 25:20 I przystąpiwszy ten, który wziął pięć talentów, przyniósł dalsze pięć talentów i rzekł: Panie! Pięć talentów mi powierzyłeś. Oto dalsze pięć talentów zyskałem.
Mat 25:21 Rzekł mu Pan jego: Dobrze, sługo dobry i wierny! Nad tym, co małe, byłeś wierny, wiele ci powierzę; wejdź do radości pana swego.
Mat 25:22 Potem przystąpił ten, który wziął dwa talenty, i rzekł: Panie! Dwa talenty mi powierzyłeś, oto dalsze dwa talenty zyskałem.
Mat 25:23 Rzekł mu pan jego: Dobrze, sługo dobry i wierny! Nad tym, co małe, byłeś wierny, wiele ci powierzę; wejdź do radości pana swego.
Mat 25:24 Wreszcie przystąpił i ten, który wziął jeden talent, i rzekł: Panie! Wiedziałem o tobie, żeś człowiek twardy, że żniesz, gdzieś nie siał, i zbierasz, gdzieś nie rozsypywał.
Mat 25:25 Bojąc się tedy, odszedłem i ukryłem talent twój w ziemi; oto masz, co twoje.
Mat 25:26 A odpowiadając, rzekł mu pan jego: Sługo zły i leniwy! Wiedziałeś, że żnę, gdzie nie siałem, i zbieram, gdzie nie rozsypywałem.
Mat 25:27 Powinieneś był więc dać pieniądze moje bankierom, a ja po powrocie odebrałbym, co moje, z zyskiem.
Mat 25:28 Weźcie przeto od niego ten talent i dajcie temu, który ma dziesięć talentów.
Mat 25:29 Każdemu bowiem, kto ma, będzie dane i obfitować będzie, a temu, kto nie ma, zostanie zabrane i to, co ma.
Mat 25:30 A nieużytecznego sługę wrzućcie w ciemności zewnętrzne; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.

Czterdziestu świętych męczenników z Sebasty

Sebasta (dzisiejsze miasto Sivas) należała w starożytności do Armenii (obecnie środkowa Turcja) i była żywym, a także silnym ośrodkiem życia chrześcijańskiego. Cesarz rzymski Konstantyn Wielki postawił w swoich rządach na chrześcijaństwo, tzw. edykt mediolański z roku 313, zrównał je z państwową religią pogańską, opiekował się chrześcijanami, wznosił bazyliki. Tak było na zachodzie, natomiast inna sytuacja była na wschodzie Cesarstwa Rzymskiego. Tam rządy sprawował cesarz Licyniusz (306-323). Kontynuował on wrogie podejście do chrześcijan swoich poprzedników cesarzy: Maksymiana i Galeriusza. Z jego rozkazu wybuchło prześladowanie wyznawców Chrystusa. Wielu rzymskich żołnierzy wyznawało wiarę chrześcijańską. Wśród nich byli żołnierze należący do słynnego XII legionu rzymskiego zwanego Fulminata, tzn. Błyskawica. Zostało wówczas, w roku 320, aresztowanych czterdziestu legionistów, ponieważ nie zgodzili się na odstępstwo od wiary. Przejmujący opis ich męczeństwa możemy poznać na podstawie świadectwa pochodzącego z Syrii, sporządzonego wkrótce po ich bohaterskiej śmierci. Rozkaz aresztowania legionistów wydał cesarz Licyniusz, a dopilnowywał jego wykonania tamtejszy namiestnik Agrykolaus. Legioniści kilkakrotnie byli wtrącani do lochów więziennych, przebywali tam skuci kajdanami, bito ich kamieniami po twarzy. Pewnej zimowej bardzo mroźnej nocy rozebrano więzionych do naga i zaprowadzono na zamarznięty staw, aby zamarzli na śmierć. Obok znajdowała się ogrzewana łaźnia dla tych, którzy wyrzekną się wiary chrześcijańskiej.

Podczas tej kaźni męczennicy modlili się tymi słowami: „Panie, oto czterdziestu nas wstąpiło na pole walki, racz nie dopuścić, żeby mniej niż czterdziestu osiągnęło wieniec zwycięstwa. Oby nie zabrakło nikogo z tej liczby, zawierającej w sobie szczególne dostojeństwo (…). W modlitwie wspomniano znaczenie liczby „40”, szczególnie czterdziestodniowy post Pana Jezusa. Tę modlitwę odmawiali wszyscy skazani. Strażnicy posnęli, a tę modlitwę słyszał tylko odźwierny. On też w wizji widział aniołów zstępujących z nieba i niosących męczennikom 39 koron, bowiem jeden z nich załamał się, wyrzekł się wiary i pobiegł do ogrzewanej łaźni, aby tam ratować swoje życie. Odźwierny otrzymał łaskę wiary, obudził śpiących strażników, wyznał wiarę w Chrystusa, zdjął z siebie ubranie i przyłączył się do grona męczenników. Kaźń trwała dalej. Połamano kijami liktorskimi nogi legionistów, przyprawiając ich o śmierć. Został przy życiu tylko jeden młodzieniec imieniem Meliton. Ciała męczenników strażnicy załadowali na wozy, aby je zawieźć na stos i spalić. Matka Melitona przypatrywała się synowi. Strażnicy zostawili młodzieńca w nadziei, że załamie się i wyprze się wiary. Wtedy matka wzięła go na ręce i szła za wozami, mówiąc do chłopca: „Synu, pocierp jeszcze chwilę. Chrystus Pan stoi u drzwi i wesprze cię w walce”. W drodze Meliton skonał, a dzielna matka złożyła ciało syna na stosie obok ciał pozostałych męczenników. Ciała ich spalono i popioły wrzucono do rzeki. (…) (P. Parsch, Martyrologium rzymskie, Kraków 1967).

Ewangelia Mateusza 13,4-8.18-23 (Nowe Przymierze):

Kiedy siał, niektóre ziarna padły na brzeg drogi. Wtedy przyleciały ptaki i zjadły je.
Inne padły na grunt skalisty. Nie miały tam wiele gleby. Kiełki szybko strzeliły w górę, bo gleba nie była głęboka.
Ale gdy wzeszło słońce, zwiędły. Ze względu na słaby korzeń – uschły.
Jeszcze inne padły między ciernie. Ciernie wyrosły i zadusiły je.
I w końcu inne padły na żyzną ziemię. Te wydały plon: stokrotny, sześćdziesięciokrotny lub trzydziestokrotny.

(…)

Wy zatem posłuchajcie, co znaczy przypowieść o siewcy.
Do każdego, kto słucha słów o Królestwie, lecz ich nie rozumie, przychodzi zły i porywa to, co zostało zasiane w jego sercu. Ten człowiek jest jak ziarno leżące przy drodze.
Człowiek jak ziarno na skałach to ten, który słucha słowa i radośnie je przyjmuje,
lecz brak mu korzenia, przez chwilę wytrzymuje, lecz gdy z powodu Słowa dojdzie do ucisku lub prześladowania, zaraz się odwraca.
Z kolei człowiek przypominający ziarno posiane pośród cierni, to ten, który słucha słowa, lecz troski tego wieku i zwodnicze uroki bogactwa tłamszą słowo tak, że nie przynosi plonu.
Ziarno na dobrej ziemi to ten człowiek, który słucha słowa i rozumie je. Taki wydaje owoc, jeden stokrotny, drugi sześćdziesięciokrotny, a inny trzydziestokrotny.

Największym i najważniejszym symbolem płodności, nie mającym sobie równych, jest jednak jajko. Reprezentuje ono lunarne oblicze bogini płodności. W sposób wyjątkowy reprezentuje również rezurekcyjność. Żaden inny symbol nie miał i nie ma tak wielkiego znaczenia w magii płodności i magii życia jak ono. Właściwie nie jest tylko symbolem – jest życiem i jego potencją. Malowanie i zdobienie jaj Słowianie pojmowali jako warunek istnienia i trwania świata. Wierzyli, że odstąpienie od tego grozi  katastrofą. Ze względu na jego znaczenie zdobiło się je w sposób wyjątkowy: „W Egipcie malowano na nim skarabeusza (…), W Kairze umieszczano portrety sławnych mężów. W Sudanie wypisuje się cytaty z Koranu, zaś w Chinach maluje miniatury kwiatów wiśni, chryzantem i ptaków. W Australii uważano za świętość misternie rzeźbione jaja strusie”.

Zdobienia słowiańskie (ornamenty geometryczne i roślinne) były magicznym kodem  zawierającym prośbę o życie. W Polsce zdobienie ich było szczególnym rytuałem zarezerwowanym dla kobiet, od których wymagano w tym czasie „czystości” i wystrzegania się kobiet  „nieczystych”. Jeśli taki kontakt miał miejsce to udekorowane jajka i przybory do ich zdobienia posypywano solą szepcząc: „Sól tobie w oczach, kamień w zębach! Jak ziemia woskowi nie szkodzi, tak twoje oczy niech nie szkodzą pisankom (Huculszczyzna).”

Na całej kuli ziemskiej jajko jest do dzisiaj szczególnym obiektem kultu. W Egipcie powiązano je z bogiem słońca Pta, w Grecji z boginią Afrodytą (początkowo bogini płodności). Jako brahman było początkiem wszelkiego życia w filozofii indyjskiej. Fiński  epos narodowy – Kalewala mówiła o sześciu złotych jajach, z których powstał wszechświat. W kulturach Azji, Afryki i Europy (również u Słowian) jajko było i jest ważnym przedmiotem i podstawą magii leczniczej, zapobiegawczej i obronnej. Wynika to z przypisywanej mu mocy oczyszczającej i apotropeicznej (obronnej, odstraszającej demony, odpędzającej choroby, zapobiegającej nieszczęściom) Jest również drugim obok ziarna tak ważnym środkiem stosowanym w magii życia i płodności. Zakopywane jest więc w ziemi uprawnej, w ogrodach i sadach, rzucane na dachy budynków, wkładane w ściany i fundamenty domów, używane w obrzędach weselnych, taczane po ziemi by udzielić jej płodności.

Wśród Słowian jajo odgrywało ogromną rolę w wiosennej magii życia i płodności. „Na wiosnę więc toczono jajo po zaoranej ziemi, obdarowywano się jajami, tłuczono jaja, zakopywano jaja, jedzono jaja. Wchłaniano życie, obdarowywano życiem, zaklinano życiem, uświęcano życie i świętowano życie”. Podczas toczenia jaj po ziemi powtarzano formułę:  „…żeby była pełna”. Był to  symboliczny akt jej zapłodnienia.

fragment opracowania Julia Swobodzińskiej „Kulty i wierzenia słowiańskie”

Znawca zacytował: Masz kochać Pana, swego Boga, całym swoim sercem, z całej swojej duszy, każdą swoją myślą i ze wszystkich swych sił, a swojego bliźniego jak samego siebie. Odpowiedziałeś poprawnie – podsumował Jezus. – Tak postępuj, a będziesz żył. On jednak, dla usprawiedliwienia samego siebie, zapytał Jezusa: A kto jest moim bliźnim? Jezus podjął ten wątek i powiedział: Pewien człowiek schodził z Jerozolimy do Jerycha. Po drodze wpadł w ręce zbójców, którzy go ograbili, pobili i uciekli, zostawiając bliskiego śmierci. Przypadkiem jakiś kapłan schodził właśnie tą drogą. Gdy zobaczył nieszczęśnika, przeszedł na drugą stronę i odszedł. Podobnie było z Lewitą: przechodził tamtędy, zobaczył go, przeszedł na drugą stronę i oddalił się. Natomiast pewien Samarytanin, który też tamtędy podróżował, zlitował się nad pobitym. Podszedł, obandażował mu rany, polał oliwą i winem, wsadził na własne zwierzę, zabrał do gospody i roztoczył tam nad nim opiekę. Nazajutrz udał się do gospodarza, zapłacił za dwa dni z góry i powiedział: Zadbaj o chorego, a cokolwiek ponad to wydasz, wyrównam w drodze powrotnej. Który z tych trzech, twoim zdaniem, okazał się bliźnim człowieka, który padł ofiarą rozboju? Znawca odparł: Ten, który się nad nim zlitował. Wtedy Jezus powiedział: Idź, i postępuj podobnie. 

Ewangelia Łukasza 10,27‑37 (Nowe Przymierze)